الگوی پنج بخشی در طراحی ساختار سازمان

در این ساختار پنج بخش اساسی در هر سازمانی تشخیص داده شده است.توجه داشته باشید که هر کدام از این پنج بخش که نقش غالب را ایفا کنند ،نوعی ترکیب و ساختار سازمانی بوجود می آید.

1- بدنه اصلی عملیاتی
مشکل از کاکنانی است که وظایف اصلی مربوط به تولید و خدمات را بر عهده دارند.در صورت تسلط این بخش >>>تصمیمات غیر متمرکز>>>>بروکراسی حرفه ای

2- بخش عالی سازمان
مدیران عالی رتبه که مسئولیت تعیین خط مشی را بر عهده دارند اعضای این بخش را تشکیل می دهند د.در صورت تسلط این بخش>>>کنترل و تصمیمات متمرکز>>>ساختار ساده متمرکز

3- بخش میانی
مدیران و مسئولانی که مدیران بخش عالی را به کارکنان بدنه عملیاتی مرتبط می سازند .در صورت تسلط>>>واحد هایی تقریبا مستقل تشکیل >>>ساختار بخش یا شعبه ای

4- بخش ستادی فنی
تحلیل گران و متخصصانی که مسئولیت تعیین استانداردهای سازمان را بر عهده دارند .در صورت تسلط>>>کنترل ها از طریق استانداردها و ضابطه های دقیق>>>بروکراسی ماشینی

5-بخش ستاد پشتیبانی
وظایف کمک رسانی و پشتیبانی به سازمان .در صورت تسلط>>>کنترل از طریق تفاهم بین اعضای سازمان >>سازمان ویژه یا ادهوکراسی
هنری مینزبرگابداع کننده الگوی پنج بخشی پس از مدتی این الگو را گسترش داد و آن را در شش بخش مطرح ساخت.که بخش ششم را ایدولوژی یا فرهنگ نامید.بخش ششم همچون هاله ای پنج بخش دیگر را بر عهده می گیرد.در کشور هایی که نقش ایدولوژیکی پر رنگ است سازمان اولویت را بر حفظ آن قرار می دهد و بخش های دیگر در زیر چتر آن هستند.به عبارت دیگر اگرچه فرهنگ بخشی از ساختار سازمان به طور مستقل نیست اما تمامی بخش های دیگر را به شکلی در می آورد که با آن هماهنگ و هم سر باشد.محیط سیاسی و گروه های خارج از سازمان نیز ممکن است بر سازمان اثر بگذارند.

منبع: کتاب مدیریت عمومی، تألیف دکتر سید مهدی الوانی

تهیه و تنظیم: طاهره قربانزاده فاراب